Ochrona przeciwsłoneczna domu pasywnego

Pozyskiwanie energii słonecznej do ogrzewania nawet dużej powierzchni mieszkalnej jest jednym z podstawowych zasad budownictwa pasywnego. Jednakże promienie słoneczne, które są wręcz pożądane zimą, mogą być bardzo uciążliwe latem. Jak więc budować dom pasywny, by jednocześnie umożliwić nagrzewanie pomieszczeń zimą, a latem zapewnić sobie przyjemny cień i chłód?

Rola energii słonecznej dla domu pasywnego

W przypadku domów pasywnych większość energii, niezbędnej do ogrzania domu dostarczana jest pasywnie. Konieczne jest więc takie ułożenie domu i korzystanie z takich technologii, by to energia pasywna była głównym źródłem ogrzewania pomieszczeń. Ważna jest więc właściwa ekspozycja domu względem słońca i jego ułożenie na działce budowlanej. Najlepiej, jeśli w najwyższym sezonie grzewczym, a więc jesienno – zimowym przeszklone elementy były nasłonecznione przynajmniej przez sześć godzin dziennie. Logiczne jest więc, że największa część przeszkleń musi być zwrócona na południe i co ważne nie powinna być zacieniona ani przez zabudowania sąsiedzkie, ani przez nadmierną roślinność. Należy zapewnić pełny dostęp słońca, tylko w ten sposób, pomieszczenia będą ogrzane, a konieczność korzystania z zewnętrznych, odpłatnych źródeł energii – znikoma. Dlatego w domach pasywnych najczęściej południowa elewacja domu jest w pełni przeszklona, co zapewnia lepsze kumulowanie promieni słonecznych zimą, ale niestety może być uciążliwe latem. W upalne dni, kiedy temperatura przekracza 25 stopni Celsjusza, istnieje ryzyko nadmiernego przegrzewania się pomieszczeń. Dlatego planując budowę domu pasywnego, należy już na etapie jego projektowania, uwzględnić ochronę przeciwsłoneczną w letnie miesiące.

Okna – ich ułożenie i przeszklenie

Takie okna, które zimą zapewniałyby maksymalną kumulację promieni, a latem odbijały je od wewnątrz, byłyby idealnym rozwiązaniem, niestety wciąż niedostępnym na rynku. To jednak nie oznacza, że okna nie odgrywają żadnej roli w ochronie przeciwsłonecznej. Wręcz przeciwnie. Odgrywają i jak się okazuje znaczną. Ważne jest bowiem ich właściwe zamontowanie, a więc właśnie od strony południowej. Latem pozycja słońca jest najwyższa na niebie, a przez to dni są dłuższe i temperatury wyższe. To jednak ma zaletę dla domów pasywnych. Przez to bowiem, że słońce jest wysoko, do wnętrza domu nie wpada zbyt dużo promieni słonecznych, a wręcz następuje ich odbicie. Inaczej jest, jeśli okna zlokalizowane są od strony wschodniej i zachodniej. Od tych stron położenie słońca rano i wieczorem jest niższe i bez dodatkowej ochrony przeciwsłonecznej, temperatura w pomieszczeniach będzie zbyt wysoka.

Na rynku dostępne są również okna ze specjalnym szkleniem przeciwsłonecznym, którego zadaniem jest odbijanie czy pochłanianie promieni słonecznych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że te promiennie słoneczne blokowane będą również w okresie zimowym, a więc grzewczym. W przypadku domu pasywnego jest to więc niewskazane.

Zielona ochrona, czyli drzewa na naszej działce

Jeśli od południowej strony zaplanowaliśmy taras z ogrodem, to warto jego aranżację wykorzystać do naturalnej ochrony przed słońcem. Drewniana pergola na tarasie, na której latem mogą się piąć rośliny, z pewnością będzie zdobić nasz taras, a liście zapewnią przyjemny cień. Pomocne będą też drzewa liściaste, jednakże takie, które zimą zrzucą liście i w okresie grzewczym nie będą utrudniać przedostawaniu się promieni słonecznych do wewnątrz. Latem takie drzewa zapewnią nie tylko ochronę przed słońcem w domu, ale również w ogrodzie. Jeśli na naszej działce już są drzewa, dopytajmy architekta, czy ich ułożenie będzie dla nas pod tym względem korzystne. Przy sadzeniu drzew warto również się konsultować. Nie wszystkie drzewa odnajdują się w pełnym słońcu i nie w każdym przypadku korona zapewni nam przyjemny cień. Jest to jednak dobra alternatywa, by latem ograniczyć wpadanie promieni słonecznych, bez konieczności zasłaniania okien roletami czy żaluzjami.

Markizy, rolety i żaluzje

Jeśli nie chcemy drzew, a nasze pomieszczenia, zwłaszcza te zlokalizowane od strony wschodniej czy zachodniej, jak sypialne czy bawialne dla dzieci chcemy dodatkowo ochronić przed nadmiernym słońcem, to sprawdzą się markizy czy rolety. Możemy pomyśleć o nieco droższym, ale praktyczniejszym rozwiązaniu, czyli automatycznych roletach, którymi można sterować przez smartfon, nawet podczas nieobecności w domu. To idealny sposób, by na przykład zasłonić rolety, krótko przed przyjazdem z pracy. Dobrym rozwiązaniem są też markizy, które oprócz zacienienia pomieszczeń, zapewnią przyjemny cień na tarasie. Coraz większym zainteresowaniem cieszą się markizy pionowe, które ograniczają przedostawanie się nadmiernej ilości promieni słonecznych, ale nie blokują dostępu światła dziennego. Są więc lepszym rozwiązaniem niż żaluzje czy rolety. Tu jednak warto pamiętać, że przy montażu markizy trzeba rozwiercić izolację. Najlepszym rozwiązaniem jest więc zaplanowanie instalacji markiz jeszcze na etapie ocieplania domu, kiedy fachowcy mogą wykonać profesjonalnie odpowiednie otwory. Tanim, dekoracyjnym elementem, ale również skutecznym w ochronie przeciwsłonecznej są plisy. Opcja zaciągania ich od góry czy od dołu stwarza lepsze możliwości kontrolowania wpuszczania czy blokowania promieni słonecznych i światła dziennego.

By słońce grzało mniej, a w portfelu było więcej

Automatyczne rolety czy pionowe markizy to jednak dość drogie rozwiązanie, zwłaszcza jeśli zdecydowaliśmy się na przeszklenie całej południowej ściany. Tylko dla jednego okna automatycznie sterowana markiza kosztuje około 2000 złotych! Dużo taniej jest, jeśli zdecydujemy się na markizy manualne. 2000 złotych starczy nawet, by zamontować markizy na przeszkleniu całej ściany. Przy dużych przeszkleniach to jednak dość kiepskie rozwiązanie. Sporo pieniędzy zaoszczędzimy, jeśli zdecydujemy się na rolety czy plisy wewnętrzne. Te jednak odznaczają się mniejszą wytrzymałością mechaniczną i po kilku latach konieczna będzie ich wymiana. Decydując się na posadzenie drzew, trzeba pamiętać, że z pewnością będzie taniej, ale taka ochrona nie zawsze będzie wystarczająca. Co wybrać? Przede wszystkim dopasujmy wybór do ruchu słońca w naszej okolicy. Sprawdźmy, w których miesiącach i od której strony jest ono w najwyższym położeniu. Tam rolety, markizy czy żaluzje nie będą aż tak potrzebne. Przeanalizujmy na ile konieczna jest dla nas automatyzacja. Jeśli ktoś z domowników jest częściej w domu i może samodzielnie sterować roletami, takie innowacje, za które musimy dość słono zapłacić, nie będą aż tak niezbędne. Zwróćmy jeszcze uwagę, że zewnętrzne rolety pełnią też funkcję antywłamaniową. Zasłonięte rolety nocą czy podczas naszej nieobecności w domu zniechęcą potencjalnych złodziei.

Najważniejsze jest więc dobre zlokalizowanie okien. To podstawa by zimą dom był dogrzany, a latem nieprzegrzany. Letni dyskomfort upalnych dni możemy niwelować przez drzewa, zamontowanie markiz czy rolet. Każdy sposób jest dobry i każdy oznacza inne nakłady finansowe. Warto więc jeszcze na etapie budowy przeanalizować wszystkie możliwości i zdecydować się na najlepsze rozwiązanie.