Decydując się na budowę domu zazwyczaj w pierwszej kolejności bierzemy pod uwagę koszty, czyli sprawdzamy nasz budżet, a potem zabieramy się za wybór projektu lub tworzenie go od podstaw (oczywiście wersja z tworzeniem projektu od podstaw jest droższą możliwością, ale ma mnóstwo zalet, nasz dom staje się spersonalizowany).
Na etapie myśli o budowie domu skupiamy się głównie na jego wyglądzie, dopasowaniu do działki, mniejszą uwagę przywiązujemy do jego wykonania. Ponieważ w dużej mierze jesteśmy tradycjonalistami, także budowa domu tradycyjnego wydaje nam się naturalna. To powoduje, że rozwój nowoczesnych technologii, konstrukcji energooszczędnych rozwija się w Polsce wolniej, pomimo tego, że wiadoma jest ich ekonomiczna opłacalność.
Na temat opłacalności wspomniałam w poprzednim wpisie: Obliczenia charakterystyki energetycznej budynku oraz obliczenia zapotrzebowania na ciepło, gdzie na przykładzie obliczeń projektowych i po-wykonawczych można porównać wartość wyników, świadczących o jakości budynku oraz, co się z tym wiąże, kosztów jego utrzymania. Ekonomia w domowych rachunkach jest niewątpliwą zaletą budownictwa energooszczędnego. A oszczędność na ogrzewaniu możliwa do osiągnięcia to od 500 zł do 4000 zł w sezonie zimowym.
Wiadome korzyści ekonomiczne w eksploatacji budynku co rok równoważą różnice w budowie domu energooszczędnego, w porównaniu do konstrukcji tradycyjnej. Dobre ocieplenie budynku powoduje komfort cieplny zarówno latem (budynek nie przepuszcza gorącego powietrza podczas upałów), jak i oczywiście zimą (dobra izolacja nie przepuszcza zimna). Ponadto kiedy przegrody zewnętrze w budynku są dobrze zaizolowane praktycznie eliminujemy ryzyko pojawienia się pleśni, mówiąc najprościej, para wodna nie zbiera się po ciepłej stronie ściany. Jeśli budynek ekologiczny, energooszczędny jest starannie wykonany (mam tu głównie na myśli wyeliminowanie mostków termicznych) nie będziemy mieli praktycznie strat ciepła, co oznacza, że oszczędzać będziemy na ogrzewaniu, każdy rodzaj paliwa jaki stosujemy, do jego funkcjonowania. Zmniejszy nam się znacznie zapotrzebowanie na energię.
Jest to również nasz wkład własny w ochronę środowiska. Efekt ekologiczny budynku będzie tym wyższy im więcej będzie rozwiązań opartych na odnawialnych źródłach energii. OZE nie powodują niskiej emisji, która przyczynia się do zanieczyszczenia powietrza i jest przyczyna wielu chorób, w szczególności układu oddechowego. Nawet jeśli do ogrzewania budynku energooszczędnego używamy gazu czy oleju, to dzięki doskonałej izolacji zużyjemy znacznie mniej paliwa, co oznacza również zmniejszenie emisji szkodliwych substancji, tym samym nasz dom staje się nie tylko energooszczędny, ale i proekologiczny w stosunku do budynku tradycyjnego.
Budynki tradycyjne posiadają tradycyjne rozwiązania, czyli zastosowanie między innymi wentylacji grawitacyjnej, która polega m.in. na wymianie powietrza poprzez nieszczelności. W budynku energooszczędnym (dzięki doskonałej izolacyjności) taka wentylacja nie spełniłaby swojej roli, dlatego też konieczne jest zastosowanie wentylacji mechanicznej zapewniającej dopływ świeżego powietrza do wnętrza budynku. System ten zapewnia stałą wymianę powietrza, co jest ważne aby utrzymać w budynku odpowiednią wilgotność, zapewniającą komfortowe użytkowanie budynku.
Projektując domy energooszczędne musimy również zwracać uwagę na odpowiednie ustawienie ich względem stron świata. Zapewne wiele osób nigdy nie pomyślałoby o tym, jednak warto się nad tym zastanowić, ponieważ dzięki zyskom słonecznym można również zaoszczędzić sporo energii. Tak więc po południowej stronie elewacji stosujemy duże przeszklenia w przegrodach zewnętrznych. Dobry dostęp do światła dziennego pozwala nie tylko na oszczędzanie oświetlenia ale również korzystnie wpływa na nasze samopoczucie.
Cechą charakterystyczną budynków energooszczędnych jest też ich komfort akustyczny. Poprzez dobre wytłumienie ścian zewnętrznych (dzięki zastosowaniu ocieplenia), hałas emitowany na zewnątrz w znacznie mniejszym stopniu dociera do wnętrza budynku. Ale chyba największą zaletą, w porównaniu do tradycyjnych budynków, jest dużo wyższa wartość rynkowa. Przy sprzedaży budynku energooszczędnego możemy spodziewać się o wiele większego zysku.
Wszystkie zalety budownictwa energooszczędnego, to oprócz dobrej izolacyjności budynku, także wykorzystanie oraz odpowiednie zastosowanie bardzo dobrych materiałów, charakteryzujących się odpowiednim współczynnikiem przenikania ciepła. Wiąże się to oczywiście z wyższymi kosztami budowy, co można uznać za wadę takiego rozwiązania. Zawsze jednak trzeba pamiętać o późniejszych korzyściach finansowych.
Również nie każdy projekt architektoniczny spełnia wymagania budynku energooszczędnego, ponieważ dominuje tu prostota, która prowadzi do ograniczenia mostków termicznych. Nie każdy lubi proste kształty budynków. Jednakże tarasy oraz balkony, które tak lubimy, to ta część architektury, którą tworzymy nie ingerując w bryłę budynku, powstają na konstrukcji zewnętrznej, nie łącząc się z budynkiem, nie generując w ten sposób mostków termicznych.
Wymagana jest również odpowiednia działka, co także może generować wyższe koszty w porównaniu z budownictwem tradycyjnym. Ważne jest również znalezienie wyspecjalizowanej ekipy budowlanej, decyzja o zatrudnieniu doświadczonych specjalistów jest kluczowa do osiągnięcia efektu energetycznego. Pomimo, że to właśnie wyższe koszty są najistotniejszą wadą tego przedsięwzięcia, jednak warto wiedzieć, że różnica w kosztach zwróci się po kilu latach eksploatacji. Wykonanie budynku z dobrych materiałów zapewni nam znacznie tańsze użytkowanie przez wiele lat.
Od wielu lat są różne programy wsparcia dla budownictwa energooszczędnego, ostatnio także Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oferuje dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych. Warto szukać i korzystać z oferowanych dofinansowań.